EMiRDAG YAYLALARI

EMiRDAG YAYLALARI
Hayvancilik yapan toplumlarda kis çok büyük zorluklarla geçer.
Insanlar kisin biran önce bitmesini dört gözle bekler.Mart ayi sonlarinda Emir Dede’nin tepesindeki karlar erimeye baslar. Emir Dede
Beyaz basligini günesin durumuna,rüzgarin esmesine göre yavas yavas çözmeye baslar.

Beyaz karin altindan sizan soguk sular kara topragi uyandirmayabaslar.Sazaklarda,pinarlarda nice dag çiceginin yapraga durusu bin bir sevinçle gözlenir. Distan bakinca büyük ve anlamsiz bir dag kütlesidir.

Emirdaglari Sehrin güneyinde,her iki taraftandan da birbirine omuz vererek yükselen
Tepeler,adeta simetrik olarak Emir Dede tepesinde birleserek gökyüzünün
Yüceliklerine yükselir.Bir tepeyi asinca hep yeni ve doyumsuz bir güzelikle
Karsilasir insan.Bir mese korulugunun ortasindan akan soguk kar suyunun

Ruhlari dinlendirensesi insani alir,uzaklara götürür.Yavsanlar arasinda birbirine seslenen kekliklerin sahane ötüsleri karsi tepelerden yankilanarak geri dönerken siz belki de hayatinizin en güzel senfosini dinliyorsunuzdur.
Bir kayanin üstüne oturan çoban kavalina yanik nagmeler terennüm ettirirken,
iki de bir basini kaldirarak adeta kavali dinledigini belirten koyunlarin davranislari ne kadar da görülmeye degerdir.

Ve o kayalar …..Gelin kayasi,geline benzedigi için.Kazan kaya,kazana benzedigi için.
Çürük kaya,kaya parcalari devamli parçalandigi için.Dis kaya,Kara kaya,cildirigi kayasi,Fetik kaya ve cogu benzetme yolu ile verilmis yurt isimleri …Hepsi basli basina siir,destan,hatira…
Seki Yayla,Gögüs Yaylasi,Gedik yayla,Tekneçukuru Yaylasi,Oluklu…..içinde yasattigi hayvanlara nispeten verilen yayla isimleri…Domuz Alani,Alacaören,Geyik Güneyi ,Kurt tepesi ve daha niceleri….Kizdogdu ,Elmali,Aliçli,Kütüklü,Sinekli ,Gökuyu,Gölcük….Bu isimlerin bize ögrettigi anlam sudur ;Emirdaglarini yurt yapan Oguz boylari buralari o kadar sevmislerdir ki,buralarin her tarafina yüzde yüz Türkçe isimler vererek Türklestirme faaliyetini tamamlamislardir.
Soguk dag ruzgarlari kekik,yavsan,yarpuz ve türlü dag çiçeklerin kokularini alip ovaya dogru dagitmaya baslar.Bu koku ayni zamanda dagin bir çagrisidir.Yürekleri binlerce yillik bir göç hikayesi sarar.Türkmen ruhu,yaylasina bir an önce kavusmak dilegiyle derin iç çekisleri ile özlemini ifade etmeye çalisir.Simdi yayla zamanidir.
Dillerdeki Türkü :
Altin kirmenini almis eline
Yüzünü çevirmis yayla yoluna
Tanrim güzelligi vermis geline
Göç giderken bir geline rastladim.

AGRIK(YÜKLÜK)

Kadinlar kerpiç evlerin bir odasina topladiklari ev esyalarini AGRIK(agIrlIk)yaparlar.Dört ayak üstüne tahtalarla yükseltilen yere yatak-yorgan ,kap-kacak,yerlestirilip üstlerine yaylalarin çiçek ve hayvan motiflerinden stylize bedilerek dokunmus kilimler örtülür.Yayla zenginliktir.Sari-soluk çehreler al-pembeye dönüsür.çoçuklar ve davar çogalir.Kislik peynir,yogurt,yag hazirlanmis olur.Kuzu ve yünler satilarak insanlar zenginlesir.Az olan çogalir,güçsüz olan kuvvetlenir.

YAYLA ZAMANI

Denkler hazirlandi,sürü düzüldü Tereyagi kokar bulgur asinda
Göç kervani sira sira dizildi Yigitler cigrisir,dilek tasinda
Bütün beyler boz atlarla süzüldü Coban kaval çalar Yurd’un basinda
Yaylaya çikmaya yokusu vardir. Nagmeden nagmeye geçisi vardir.

Bülbül ses veriyor gülün dalinda Koyun sürü sürü at yilki yilki
Canlar gümbürdekler yayla yolunda Coban köpekleri birer kurt sanki
Altin bilezikler kizlar kolunda Bu bir gelenektir Oguz’da bilki
Karakas altinda bakisi vardir. Orta asyalar’dan gelisi vardir.

Yınede senlendi Türkmen obasi Kuzu agil da koyun arkaçta
Kartallar kayasi,bozkurt yuvasi Sagilmis sütleri durur bakraçta
Mertlik harmaninda gürbüz balasi Eglenmez gönüller simdi kiraçta
Keklikler misali sekisi vardir. Yayladan yaylaya göçüsü vardir.


Alayçik,topakev Gögüs düzünde Bir hasrettir içimde ve sesimde
Ciçeklenir bahar yarin yüzünde Her yerini gezdim genç hevesimde
Pinarlar fiskirir yayla özünde Rabbim nasip etsin son nefesimde
Sevdali sevdali akisi vardir. Insanin dünyadan gidisi vardir.



Emirdagli Egitimci,folklor arastirmacisi-yazar Ahmet URFALI nin TÜRKMEN DESTANI “EMiRDAG”Adli eserinden alinmis olup;internet ortamina ilk defa http://topakev.blogspot.com da yayinlanmaktadir.

Share on Google Plus

About topakev

This is a short description in the author block about the author. You edit it by entering text in the "Biographical Info" field in the user admin panel.